الخمس الشیعی (حکمٌ ثابتٌ أم متغیّرٌ)

التعريف بالكتاب:
في كتاب مثير للجدل ومبنيّ على أسس علمية رصينة، يفتح المؤلّف باباً طالما ظلّ موارباً في الفقه الإمامي: هل خمس أرباح المكاسب تشريع إلهيّ ثابت كالصلاة والصيام؟ أم أنّه حكم ولائيّ مرحليّ جاء استجابة لظروف معينة ؟
يأخذنا هذا العمل إلى عمق المنظومة التشريعية في الفقه الإسلامي، مفكّكاً مفاهيم الحكم الثابت والحكم المتغير، ومسلطاً الضوء على آية الغنيمة وتحليل المرويات المرتبطة بها، بقراءة تحليلية دقيقة تتتبع التسلسل التاريخي واللغوي والروائي.
بأسلوب واضح ودقيق، يناقش ثلاثة اتجاهات فقهية حول وجوب الخمس، ويراجع جذور الفكرة في عصور النبي والأئمة، مبيّناً غياب تطبيقها العملي حتى القرن الثاني للهجرة، ومقدّماً قراءة جديدة جريئة تنقب في السياقات التاريخية والدينية والروائية.
الكتاب لا يقدّم إجابات جاهزة بقدر ما يوقظ الأسئلة الكبرى حول طبيعة التشريع واستمراريته موجّها رسالة للباحثين والمهتمّين بالفقه المعمّق أن يعيدوا النظر في المسلمات بعيون الباحث – لا المقلّد – ، طارحاً منهجاً جديداً في فهم العلاقة بين النصّ والواقع، وبين الثابت والمتغير.

معرفی فارسی کتاب:
در کتابی چالش‌برانگیز که بر پایه پژوهشی علمی و دقیق نگاشته شده است، نویسنده دری را می‌گشاید که همواره در فقه امامی نیمه‌باز مانده بود: آیا خمسِ منافعِ کسب و کار، تشریعی الهی و ثابت همچون نماز و روزه است؟ یا اینکه حکمی ولایی و موقّت بوده که متناسب با شرایط خاصّی صادر شده است؟
این اثر ما را به ژرفای نظام تشریع در فقه اسلامی می‌برد؛ مفاهیم «حکم ثابت» و «حکم متغیّر» را تحلیل می‌کند و با نگاهی موشکافانه به آیه‌ی غنیمت و بررسی روایات مربوط به آن، به واکاوی تاریخی، زبانی و روایی این مسئله می‌پردازد.
نویسنده با بیانی روشن و دقیق، سه دیدگاه فقهی درباره وجوب خمس را مورد بحث قرار می‌دهد و ریشه‌های این اندیشه را در دوران پیامبر و امامان دنبال می‌کند. او نشان می‌دهد که اجرایِ عملیِ خمس تا قرن دوم هجری دیده نمی‌شود و با ارائه‌ی خوانشی نو و شجاعانه، زمینه‌های تاریخی، دینی و روایی این موضوع را دوباره بررسی می‌کند.
این کتاب پاسخ‌های آماده به‌دست نمی‌دهد، بلکه پرسش‌های بزرگ را درباره‌ی ماهیتِ تشریع و استمرار آن بیدار می‌سازد.
پیام آن به پژوهشگران و علاقه‌مندانِ فقهِ عمیق این است که مسلّمات را با دیدگاه یک پژوهشگر ـ نه یک مقلّد ـ بازنگری کنند. اثر حاضر، روشی تازه برای فهم رابطه‌ی میان نصّ(متن) و واقعیت، و میان حکم ثابت و حکم متغیّر پیشِ‌روی خواننده می‌گذارد.